Ercüment Ovalı, Dornaz Alfa ve Bilimsel Düşünme
Prof. Dr. Ercüment Ovalı, kan bilimi (hematoloji) alanında uzman olup Acıbadem Labcell’de Direktör/Hücre Laboratuvarı Mesul Müdürü olarak görev yapıyor. Google Akademik’e göre h-endeks puanı 17. Ovalı, FETÖ’nün Ergenekon kumpas davasında tutuklanmış sonrasında yapay deri çalışması ile ABD Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Derneğinin En İyi Deneysel Araştırma Ödülünü almıştı. GQ Men of the Year Bilim Ödülü töreninde yapmış olduğu konuşma gündeme oturmuş, ödülü Eren Bülbül ve şehit astsubaya ithaf etmişti.
Covid-19 tedavisinde kullanılmaya başlanan immun plazma için test çalışması yapanlardan biri de Ovalı ve ekibiydi. Aşı ve kök hücre tedavisi için de çalışmalarına devam ediyorlar. Ovalı, 16 Nisan’da paylaşmış olduğu dornaz alfanın Covid-19 üzerindeki etkisini ele alan Twitter gönderileri ile yeniden gündeme oturdu. Bir grup tedavi bulunduğunu düşünüp sevinse bir grup saldırmak için açık arasa da henüz her şeyin başındayız, nedenleri ile anlatıyorum.
Bilimin kapsayıcı, tartışmalara açık olması ilerlemenin ön koşuludur. Ancak eleştiri ve sorgulama ile dışlayıcılık aynı şey değildir. Laboratuvar bulgularını talep edebilir ve bunları inceleyebilirsiniz. Ancak elinizde olmayan bir veri ile “istemezük” derseniz bu dışlayıcılık olur. Şuan Ovalı ve ekibe karşı yapılan eleştiri ve sorgulama değil dışlayıcılık. Ayrıca birçoğumuzun bu laboratuvar bulgularını değerlendirebilecek bilgi ve deneyimi yok. Bu nedenle trol hesaplara diyecek bir şey yok ancak bilim insanlarının daha temkinli davranmaları gerekiyor. İnsanları küstürüyor, yaşam enerjisini sömürüyorsunuz, bunu yapmayın.
Bilimsel araştırmalarda elde edilen bulgular düşünce, tahmin ve beklentilerimize uygun olmak zorunda değildir. Bilimsel araştırmadan istenen sonucun elde edilememesi de bilimdir ve sonraki araştırmacılar için yol göstericidir. Bu nedenle yapılan çalışmaların sonuçlarını beklememiz gerekiyor. Gerekli bilgi ve bulgular olmadan yorum yapmak bilimsel yönteme uygun bir yaklaşım değildir.
Bilim birikimsel olarak ilerler, koşullar deney sonuçlarını değiştirir. Dün doğru olan bir bilgi dünün deneysel ortamında gerçekten doğru olabilir. Bir başka deneysel ortamda başka sonuçlar verebilir veya yeni bulgular ışığında yanlışlanabilir. Örneğin, Covid-19 için denenen bir ilaç gerçekten çok etkili olabilir, olmayabilir de. Yeni bir ilaç geliştirilebilir veya bir başka ilacın daha etkili olduğu bulunabilir. Sonrasında belki virüs dönüşür ve ilacın etkisi azalır. Bilimsel doğru böyle bir şeydir, değişir.
Dünyamız zor bir dönem geçiriyor. İnsanların hayatını kaybettiğini düşününce bir gelişmenin bilimsel bir dergide yayınlanma sürecini bekleyebilecek kadar vaktimiz olmayabilir. Şuan cephede mermimiz yok, bu yüzden Covid-19 tedavisinde çeşitli ilaçlar deneniyor. Ülkemizde de başka hastalıklar için geliştirilmiş ilaçlar kullanılıyor ve etkili olduğu da düşünülüyor. Yani her hastalık için yeni bir etken madde-ilaç geliştirilmiyor. Dornaz alfa daha etkiliyse bu önemli bir keşiftir, etkili değilse bu madde için başka bir ekip daha emek sarfetmeyecektir. Her iki ihtimal de bilimdir.
Ülkede okumayan, okuduğunu anlamayan bir kitle var. Bir şey yapmayan, bir şey yapmak isteyenin de önünü kesmeye çalışan bir kitle var. Bilim insanları ne yapıyor diye sorduktan sonra bir şey yapınca da saldırganlıktan geri durmayan bir kitle var. Siyasi tutumunu insan hayatından önemli gören bir kitle var. Başkalarının başarısını hazmedemeyen bir kitle var. Her olayda bir kurtarıcı-kahraman bekleyen bir kitle var. Sabırsız, her şey hakkında hemen hüküm veren bir kitle var. Olayları abartan, sevinci ve üzüntüyü uçlarda yaşayan bir kitle var. Bunlar bizim gerçeklerimiz ama bu gerçeklerin de artık değişmesi gerekiyor.
Tedavinin ülkemizde bulunduğu düşünüp dünya ülkelerine kafa tutan kitleye de seslenmek istiyorum. Covid-19’un tedavisi için çalışmalar devam ediyor, henüz erken dönemdeyiz. Birçok sağlık sorununda olduğu gibi, bugün kahramanlık yaptığın ülkelerin geliştirdiği ilaçları kullanmak zorunda kalabiliriz. Temkinli davranmaya ve gerekli önleri almaya devam etmemiz gerekiyor.
Dünya üzerinde herhangi bir çalışmanın sonucunun iyi olmasını canı gönülden istiyor, bunun Türk bilim insanları tarafından gerçekleştirilmesi için de heyecan duyuyorum.
Mustafa Çetinkaya
Son Gönderiler: Mustafa Çetinkaya (Tümünü Gör)
- Ercüment Ovalı, Dornaz Alfa ve Bilimsel Düşünme - 17/04/2020
- Yeni Ekonominin 10 Dinamiği - 12/04/2020
- Zoom Neden Eleştirilerin Odağında? - 06/04/2020
YORUM YAPILMADI